Kort voor de verkiezingen zien we toch nog wat actie m.b.t. de wetgeving. De Stichting GOED en Kris von Habsburg (van Habsburg Legal Services) hebben al vaker bij politici aan de deur geklopt. Zo waren we afgelopen jaar bij verschillende van de grote partijen om uitleg te geven waar het nou mis gaat met de wetgeving en de praktijk.
Het werd ons destijds duidelijk gemaakt dat de meeste politici een modernisering van de wetgeving niet haalbaar achtte. Een van de grootste partijen stelde zelf verdeeld te zijn hierover. Dit omdat nationaliteit veelal door kiezers gerelateerd wordt aan buitenlanders, vreemdelingen. Een modernisering was dus volgens de politici niet echt haalbaar. Ook de meeste partijen die voorstanders waren wilde zich niet echt publiekelijk hierachter stellen.
Modernisering van de nationaliteitswetgeving door het toelaten van andere nationaliteiten
Maar nu is er zo net voor de verkiezingen toch nog beweging hierin. D66 heeft namelijk samen met GL/PvdA een oud wetsvoorstel tot modernisering uit de kast gehaald en afgestoft. De timing m.b.t. de verkiezingen is daarbij perfect. Want het is nu dat partijen hun ware kleuren moeten laten zien, en hun standpunten bepalen. Vooral omdat er waarschijnlijk weer coalitie onderhandelingen zullen komen waarin we graag zien dat dit onderwerp meegenomen wordt. Daarna moet het natuurlijk nog waargemaakt worden.
Het onderwerp kan ook niet langer genegeerd worden. De zogenaamde Tjebbes uitspraak (2019) heeft Nederland een duidelijk signaal gegeven dat het automatisme van verlies van nationaliteit niet evenredig is. En Nederland staat daarbij in groot contrast met de rest van de EU en moderne landen wereldwijd. De meeste hebben beperkingen tot een andere nationaliteit sinds na de tweede wereldoorlog opgezegd en uit hun wetgeving geschreven. Met het VK als een van de eerste in 1948 tot de Scandinavische landen als de laatste, de wereld is veranderd en modernisatie is nodig. Nederland doet er dus goed aan om van het oude koloniale en feodale principe van het enkele nationaliteitsprincipe af te stappen. Maar goed, voor Nederlanders in den Vreemde is dit nu bijna oud nieuws. Wat betekent dit nu echt?
Een wetsvoorstel dat echt doorgezet wordt zal in de kamers besproken moeten worden. De politici en regering kunnen de behandeling in de kamers niet voorkomen. Wel moet er dus uiteindelijk op gestemd worden door de betreffende partijen. En ook zal men bij coalitie onderhandelingen enige overeenkomsten ook waar moeten maken. Helaas, dat laatste gebeurt ook niet altijd.
Het 2017 Regeerakkoord tussen de fracties van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie stelde dat men de wetgeving zou moderniseren. De overeenkomst zelf deed daarin tekort, maar zelfs dat is niet gebeurt. Het 2021 Coalitieakkoord tussen VVD, D66, CDA en ChristenUnie was een erkenning van de “onwenselijke” problematiek. Een concept voorstel dat door ons en velen andere bekritiseerd werd is daarna nooit bij de Tweede Kamer gearriveerd. Tussendoor was er nog Brexit en de 35130-(R2119) Brexit noodwet werd aangenomen maar de Regering besloot het niet te activeren, niet te gebruiken.
Afgestoft en bijgewerkt wetsvoorstel
Het afgestofte wetsvoorstel 34 632 (R2080) stamt uit 2016 en is een heel redelijk voorstel. Maar ondertussen is er tijd vergaan en zijn er dus diverse ontwikkelingen geweest. Dit voorstel is dan ook bijgewerkt en in onze visie vrij goed. Helaas de nieuwe voorgestelde Optie tot reparatie van het verloren Nederlanderschap nog steeds beperkt tot diegenen die hun nationaliteit hebben verloren na de 01 April grap van 2003. Wij zien dat dit overeenkomt met het verdwenen conceptvoorstel van de regering zelf.
Erkenning voor oud-Nederlanders
We zouden graag erkenning zien voor de eerste golf van Nederlanders die hun nationaliteit vaak onbewust en onbedoeld hebben verloren. En dus, stellen we voor dat de datum 01 Januari 1985 wordt aangehouden. Men kan argumenteren dat er later voor deze mensen al een tijdelijke optie mogelijk was. Maar ja, net zoals dat de wetswijzigingen van 1985 en 2003 vrijwel onbekend waren, zo was ook die tijdelijke beperkte mogelijkheid onbekend. We hebben vandaag nog mensen die ons rapporteren hoe men destijds bij ambassades en consulaten is weggestuurd met de uitspraak, “nee, u bent te laat”. Dus het was niet alleen dat burgers niet van wetswijzigingen en mogelijke Optierechten wisten, ook overheidspersoneel stuurde mensen foutief weg. Wij mogen aannemen dat dit uit onkunde was en niet uit opzet.
Is dubbele nationaliteit ook dubbele loyaliteit?
Goed, dit wetsvoorstel komt dus hoog waarschijnlijk op de tafel van de Tweede Kamer. En dan? Wel, het overschrijdt het voorstel van de laatste regering zelf. Dus, dit zal hopelijk het leidende voorstel worden. Maar, zoals we weten is men in Nederland vooral gericht op de vreemdelingen. Ondanks dat deze na naturalisatie natuurlijk geen vreemdelingen meer zijn. We zullen dan ook (extreem) rechtse partijen, en de partijen die (extreem) rechtse stemmen willen winnen, dan ook misschien horen over loyaliteit en andere zaken. Men vergeet daarbij te overwegen hoe veel Nederlanders in het buitenland klompen op de schoorsteenmantel hebben staan en plaatselijke Oranje feestjes organiseert etc. Deze dagen veelal zonder ondersteuning van de bezuinigde ambassades en consulaten. De loyaliteit van Nederlanders, en oud-Nederlanders, in den vreemde kan echt niet in twijfel genomen worden. Men wil de Nederlandse taal en cultuur aanhouden, doorgeven aan kinderen, etc.
Maar het probleem blijft misschien bestaan dat loyaliteit nog steeds gekoppeld wordt aan nationaliteit. Dat veel nationaal en internationaal onderzoeken bewezen hebben dat dit niet zo werkt is in de bijgewerkte toelichting bij het wetsvoorstel te lezen. In feite kunnen we het tegenovergestelde redeneren. Het toelaten van een andere nationaliteit bevorderd keuze vrijheid en respecteert een binding met een ander land (familie etc.) en zal eerder geapprecieerd worden dan misbruikt worden. Want waar er geen loyaliteit is bij een persoon met extreme overtuigingen, daar veranderd een paspoort weinig. Dat zien we wel bij de enkele extreme voorbeelden. Het niet mogen behouden van de andere nationaliteit stopte geen terrorist of personen die met hun (nieuwe) Nederlandse nationaliteit vertrokken om aan een conflict elders deel te nemen.
Nee, het toelaten van de andere nationaliteit zal eerder dankbaarheid geven waardoor men in de meeste gevallen minder snel geneigd zal zijn om Nederland negatief te zien. Dat Nederland bekend staat om het niet toestaan van discriminatie etc. maar het toch op veel plekken (Belastingdienst, Buitenlandse Zaken, etc.) gebeurt is een andere problematiek die niet zou moeten worden gerelateerd aan het Nederlanderschap. Immers, als mensen kwalificeren voor de Nederlandse nationaliteit dan voldoen ze, punt. Geboren als Nederlander, of geaccepteerd als nieuwe Nederlander, daar kunnen we niet over discrimineren. Als men hogere of striktere eisen wil stellen om Nederlander te worden, dat is een geheel ander onderwerp en zou niet gerelateerd mogen zijn aan een redelijk wetsvoorstel om meerdere nationaliteiten toe te laten.
Oproep laat van u horen!
Een oproep aan Nederlanders in het buitenland en uw familieleden. Stem niet alleen voor een partij die dit wetsvoorstel zal ondersteunen, maar laat ook aan (alle) partijen weten dat dit belangrijk voor u is. En vraag uw familieleden in Nederland om een email of bericht te sturen naar hun partij. Laat men nu eens goed duidelijk worden dat automatisch verlies niet kan, maar dat meerdere nationaliteiten Nederland juist goed kan doen. Daar zijn ook de nodige onderzoeken en studies over geweest. Wees vocaal, laat Uw stem horen. Maar niet alleen in de stembus. Nee, neem contact op met de krant, omroepen, Ombudsman, Stichting GOED en laat weten wat voor u hier belangrijk is. Uw Nederlanderschap! De Nederlanderschap van, U, Uw kinderen of familie in het buitenland.
St. GOED heeft alle politieke partijen gevraagd naar hun standpunt over thema’s die belangrijk zijn voor Nederlanders over de grenzen. Een van deze thema’s is uiteraard dubbele nationaliteit. Van D66 en PvdA/GL hebben we een reactie ontvangen. Helaas hebben de andere partijen nog niet hun kleuren willen laten zien.
Stichting GOED – Grenzeloos Onder Een Dak
