Napoleon?
Binnen Nederland is er een sterk bureaucratisch systeem van burgerlijke stand, dat bij elke gemeente wordt beheerd door de afdeling Burgerzaken. Dit stamt nog af van de Napoleon periode van Nederland, lang geleden dus. Ja Napoleon was een van de mede-uitvinders van Big Brother.
Sinds Napoleon verhuist Uw administratie mee naar Uw volgende gemeente als U binnen Nederland verhuist. Geregistreerde gegevens zijn geboorte, huwelijk(en), kind(eren), echtscheiding(en), overlijden, nationaliteit, woonadressen, etc. Al deze aspecten van de burgerlijke stand zijn bij wet geregeld en georganiseerd.
Uw gegevens worden dan ook gekoppeld aan de belastingdienst, sociale voorzieningen, welzijn, enz. Dit maakt het een goed geolied overheidssysteem (niet iedereen is het daarmee eens en dit komt met een beetje sarcasme). Het hebben van zo’n geweldig gedetailleerd bevolkingsregister betekent dat als je in Nederland woont er geen twijfel bestaat over je nationaliteitsstatus. De overheid kent Uw status! Maar is dat zo?
Het registreren van enkel één nationaliteit
Met ingang van 6 januari 2014 leggen de gemeenten slechts één nationaliteit vast, en Uw Nederlandse nationaliteit is dan de primaire nationaliteit om te registreren. Als U ook een andere nationaliteit heeft, staat deze niet meer in de burgerlijke stand vermeld. Zo kunnen de autoriteiten uw Nederlandse nationaliteit alleen zien bij het controleren van Uw burgerlijke administratie. Buitenlanders worden enkel geregistreerd met de buitenlandse nationaliteit waarop zij door immigratie verblijfsrecht hebben. Andere tweede, derde, enz. nationaliteiten worden niet meer geregistreerd. Hoewel er misschien soms nog historische gegevens terug te vinden zijn van vóór 2014.
Nederlandse migranten en expats, bewijs uw nationaliteit!?
Als U in Nederland woont, is er dus in de meeste situaties geen probleem (niet altijd). U bent, ahem, duidelijk Nederlander of buitenlander en Uw rechten en plichten zijn duidelijk voor de autoriteiten. Echter, degenen die migreren, verhuizen naar het buitenland, zullen op een bepaalde datum de gemeente en het land verlaten (uitschrijving, wat erg belangrijk kan worden) en daarna wordt hun nationaliteitsstatus voor de autoriteiten minder duidelijk.
Het is mogelijk, hoewel misschien zeldzaam, dat een in Nederland woonachtige Nederlander een andere nationaliteit verkrijgt zonder dat de Nederlandse autoriteiten hiervan op de hoogte zijn. Dus eigenlijk kan je ook zo iedereen in Nederland de nationaliteit in twijfel nemen, zie hieronder. De bureaucratische burgerlijke stand houdt hier echter geen rekening mee en stelt niet of zelden vragen aan de nationaliteit van een ingezetene Nederlander.
Nederlanders die in het buitenland wonen, hebben meer mogelijkheden om een andere nationaliteit aan te nemen. In de huidige Nederlandse nationaliteitswet staat dat wanneer iemand een andere nationaliteit krijgt, hij of zij automatisch de Nederlandse nationaliteit kan verliezen. Ja, ook als U de andere nationaliteit cadeau krijgt. Er zijn echter enkele beperkte uitzonderingen op dit verlies. Sinds de komst van de Nederlandse nationaliteitswet van 1892 met ingrijpende wijzigingen in 1985 en 2003 zijn hier enigszins andere wetten over geweest. Het is complex en daar gaan we hier niet verder op in.
De Nederlandse autoriteiten worden soms door het andere land op de hoogte gebracht van iemand die naturaliseert (de nationaliteit krijgt). Veel, zo niet de meeste landen geven deze informatie echter niet door.
Daarom weten de Nederlandse autoriteiten nooit zeker wat iemand zijn of haar nationaliteitsstatus is. De overheid kan dus (te allen tijde) iemands Nederlandse nationaliteit in twijfel trekken. En dit gebeurt dus vaak als men in het buitenland woont of heeft gewoond. De overheid zal hiervoor een aantal aspecten bekijken. Zoals hoe lang de persoon in het buitenland woont. Of ze een geldig Nederlands paspoort hebben met een visum of verblijfsvergunning voor dat land. En andere dergelijke aspecten die erop kunnen wijzen dat de persoon wel of niet een andere nationaliteit heeft gekregen of al had.
En natuurlijk zullen ze U de grote vraag stellen. Heeft U ook een andere nationaliteit? U ziet deze vraag op een paspoortaanvraagformulier. De vraag krijgt U meestal ook bij terugkeer in Nederland en bij inschrijving bij de gemeente. Mogelijk krijgt U de vraag bij grenscontrole. U kunt de vraag krijgen als U met een Nederlandse autoriteit te maken krijgt. Als U alleen Nederlander bent en U antwoordt “nee”, zullen sommigen Uw antwoord accepteren. Maar ook dan kunt U dus nog gevraagd worden om dit te bewijzen. Als U ja antwoordt, wordt U meestal gevraagd te bewijzen dat U nog steeds Nederlander bent. Bedenk hierbij dat het verkrijgen van een andere nationaliteit ertoe kan hebben geleid dat U automatisch de Nederlandse nationaliteit bent kwijtgeraakt, maar dat is niet altijd het geval.
Wees eerlijk!
Probeer Uw andere nationaliteit niet te verbergen. Als U een directe vraag wordt gesteld, antwoord dan naar waarheid. Als dit echter niet wordt gevraagd en U weet het zelf ook niet zeker en U heeft tijd nodig om Uzelf te ordenen, of juridisch advies te krijgen, dan kunt U dat misschien beter eerst doen voordat U de andere nationaliteit bij de autoriteiten vermeld. Vergeet niet dat er bepaalde uitzonderingen in de wet zijn die op U van toepassing kunnen zijn. Soms raken mensen in de war en denken ze dat ze geen Nederlanders meer zijn, terwijl ze dat nog wel zijn. Ook autoriteiten hebben soms niet alle informatie en komen soms tot verkeerde conclusies.
Het is Uw eigen verantwoordelijkheid om Uw nationaliteit te bewijzen
Ja, redelijk of niet, het is aan U om bewijzen te leveren waaruit blijkt dat U nog steeds Nederlander bent, of dat U op een bepaalde datum Uw nationaliteit op een bepaalde manier bent kwijtgeraakt. Zoals U zich misschien kunt voorstellen, kunnen deze aspecten erg belangrijk worden.
Ik ben ook maar een Nederlander, geloof me!
Stel U voor dat U Uw Nederlandse paspoort bent kwijtgeraakt en geen bewijs heeft van Uw visum of immigratiestatus. Of ja, sommige Nederlanders wonen ook wel eens illegaal in een ander land en hebben dan geen legale status die ze netjes kunnen tonen. Als u zich in die situatie bevindt en contact opneemt met de ambassade dan kan een achterdochtige Nederlandse functionaris denken dat U misschien de andere nationaliteit heeft (verkregen) en dit niet wilt vermelden. En zelfs als dit niet is wat ze denken, zijn ze verplicht om Uw nationaliteit te verifiëren. Ze kunnen bvb geen Nederlands paspoort afgeven als ze er niet van overtuigd zijn dat U (nog) Nederlander bent. Hierdoor kan de lastige situatie ontstaan dat U weliswaar nog Nederlander bent, maar geen paspoort/bewijs heeft om dit aan te tonen. Leg altijd Uw situatie uit en vraag om hulp. (blijf lezen, vooral mbt bewijzen hieronder).
Ik heb een andere nationaliteit en ben nog steeds Nederlander!
U kunt worden gevraagd om aan te tonen dat U via een van de wettelijke uitzondering nog Nederlander bent. Hoe? Het benodigde bewijs verschilt per persoon en per situatie. U moet zelf aantonen dat u aan een uitzondering in de wet voldeed en toch Nederlander bent. (blijf lezen, vooral mbt bewijzen hieronder)
2e, 3e, etc generatie Nederlandse familie in het buitenland. Bewijs?
Nederland staat bekend om zijn beste exportproducten, zeer aardige, lieve, sociale, geweldige Nederlandse migranten. Na de Tweede Wereldoorlog was dit vooral het geval toen duizenden migranten zelfs door de Nederlandse regering werden aangemoedigd om het land uit te migreren. Ze vestigden zich over de hele wereld en hadden destijds niet altijd de economische mogelijkheden om terug te keren. Sommigen deden dat, sommigen niet, sommigen gingen een paar keer heen en weer. Emotioneel waren sommigen voorgoed vertrokken, terwijl anderen nooit hun Nederlandse afkomst, familie, enz. wilden verliezen en daar tot op de dag van vandaag soms spijt van hebben.
De Nederlandse nationaliteit gaat over van ouder op kind. En dus is het belangrijk om te weten dat als de ouder Nederlander was op het moment van geboorte, het kind ook Nederlands had kunnen zijn. De huidige Nederlandse nationaliteitswet kent geen methode om Nederlander te worden op basis van afstamming via een eerdere generatie dan de ouder. Nationaliteit loopt (normaal gesproken) via de ouder. Tot 1985 ging de nationaliteit alleen over van de vader op het kind, niet via de moeder. Vanaf 1985 is dit echter veranderd en sinds 2010 is er een speciale Optiemethode om deze oude discriminatie te corrigeren. Kinderen van Nederlandse moeders en buitenlandse vaders geboren vóór 1985 die bij geboorte niet de Nederlandse nationaliteit hebben verkregen kunnen dat zo alsnog krijgen. Zie ook gender discrimination.
Zoals U weet van onze 10-Jaren Klok info pagina kunnen Nederlanders ondanks een eerdere uitzondering later alsnog automatisch hun nationaliteit verliezen, soms ongemerkt. Een kind van een Nederlandse migrant/expat kan dus nog steeds Nederlander zijn, of niet. En zo niet, zijn hun kinderen misschien nog wel Nederlanders? Dit kunnen ingewikkelde situaties zijn en het is Uw verantwoordelijkheid om Uw nationaliteit te bewijzen, waarbij U ook mogelijk de Nederlandse nationaliteit van Uw vader (of moeder) en/of grootvader moet bewijzen.
Uw Bewijstukken
De volgende bewijsstukken kunnen hierin erg belangrijk worden. Documentatie en bewijs van Uw immigratiestatus, datum van naturalisatie(s), huwelijken, geboorten, overlijden, oude paspoorten, oude formele verklaringen om Nederlander te willen blijven, verblijfsdata en bevestigingen uit respectievelijke landen, etc etc.
En niet alleen voor de persoon zelf, mogelijk moet men teruggaan en de Nederlandse nationaliteit van eerdere generaties bewijzen. Bewaar het, traceer het, haal het op, en geef het door aan uw (klein)kinderen. Hier meer tips over welke documenten.
Bewijsstukken van de overheid!
De Nederlandse overheid heeft soms wel enkele gegevens over verschillende aspecten met betrekking tot de Nederlandse nationaliteit. De verblijfsstatus is een belangrijke die generaties terug kan worden getraceerd. De overheid houd een redelijk goede administratie bij over Naturalisaties en Opties. Er zijn andere belangrijke documenten die ze archiveren. Wel houden ze de afgifte van Nederlandse paspoorten bij, maar niet voor onbepaalde tijd. Momenteel hoeft de afgifte van paspoorten voor volwassenen slechts 16 jaar te worden bewaard. Bewijsstukken kunt u opvragen bij de betreffende Nederlandse ambassade en/of gemeente. Echter, hoe langer geleden, hoe problematischer dit kan worden.
Bewaar uw bewijs voor toekomstige generaties!
Ons advies is daarom dat U Uw eigen administratie verzamelt en bewaart. En om deze documenten en gegevens door te geven aan Uw (klein)kinderen etc. Bewaar kopieën ook op een secundaire locatie.
Nederlands paspoort!? Bewijs of niet!?
Een Nederlands paspoort kan een belangrijk bewijs van Uw nationaliteit zijn. Het kan zelfs die 10-jarige klok opnieuw starten. Het is echter slechts een reisdocument. Wat het wel doet, is bevestigen dat de autoriteiten op de datum van afgifte van mening waren dat U de Nederlandse nationaliteit had. Laten we hopen dat ze het paspoort niet per abuis hebben afgegeven. We zijn allemaal mensen en soms maken we allemaal wel fouten.
De geldigheidsdatum van een paspoort betekent niet dat U Nederlander bent tot de vervaldatum van het paspoort. U kunt op dag één een paspoort krijgen en op dag twee iets doen waardoor u automatisch de Nederlandse nationaliteit verliest.
Bij verlenging van een Nederlands paspoort wordt u gevraagd het oude paspoort in te leveren. Als het in uw bezit is, dient u het bij de aanvraag in te dienen. U kunt echter ook vragen om het oude paspoort aan u terug te geven. De ambtenaren zullen uw verzoek in overweging nemen en het meestal ongeldig aan u retourneren. Natuurlijk ben je slim genoeg en heb je er al eens wat kopieën/scans van gemaakt. Het is belangrijk dat u al uw oude paspoorten bewaart. Houd er rekening mee dat de autoriteiten momenteel alleen verplicht zijn om de administratie van uitgegeven paspoorten maximaal 16 jaar bij te houden.
Waarom? Oh waarom? Moet ik dit zelf bewijzen?
Sommige mensen voelen, begrijpelijkerwijs, veel frustratie bij dit alles. Zou de overheid niet moeten weten wie Nederlander is en wie niet? Zouden ze Uw schuld niet zelf moeten bewijzen,.. “onschuldig tot het tegendeel bewezen is” ? Helaas, hoewel de frustraties en het verdriet begrijpelijk zijn, is het feit dat men de ‘status’ Nederlandse nationaliteit automatisch kan verliezen zonder dat er een rechter of officiële administratieve procedure bij betrokken is (zoals in veel andere landen wel het geval is). Ambtenaren overzien dat soms. Omdat mogelijk verlies afhangt aan Uw eigen acties zult U Uw eigen nationaliteit moeten bewijzen.
Menselijkheid!
In onze frustratie voelen we soms dat anderen ons, of onze familie, niet waarderen als mensen. Laat me dit omdraaien. Ook zien burgers vaak niet dat ambtenaren mensen zijn die in soms lastige situaties terecht komen. Dus blijf beleefd (U heeft ze misschien later nog nodig). Leg uit en bespreek, vraag om begrip, vraag om superieuren, vraag om hulp, en als niets helpt, leg dan beleefd uit dat je de officiële uitkomst/uitspraak/conclusie niet accepteert. Leg uit dat U meer tijd en de mogelijkheid wilt om meer bewijsstukken te verzamelen, juridische bijstand te krijgen, enz. Vraag om extra tijd voor paspoortaanvragen, enz. Waarschuwing, het enige dat niemand kan stoppen of pauzeren is de automatische 10-Jaren Klok. Vraag dus om Uw rechten en respect, en geef respect terug. Ik ken veel ambtenaren die dit het meest verschrikkelijke aspect van hun werk vinden. Als blijkt dat het ze niet echt kan schelen, spreek ze erop aan, maar verlies Uw geduld niet, en neem het op en zoek hulp.
Nee,… schriftelijk graag!
Laat U niet wegsturen zonder de zaken op schrift te hebben. Als U bij de ambassade/gemeente een paspoort aanvraagt, zorg er dan voor dat U een schriftelijke bevestiging krijgt (aan U gericht, geen kopieën) waarom zij Uw aanvraag niet in behandeling willen nemen. Dring er anders op aan dat Uw aanvraag wordt geaccepteerd, ook al kan deze later worden geweigerd. We horen van veel mensen die niet eens op een afspraak komen omdat ze mondeling te horen krijgen dat het geen zin heeft. Of wanneer ze aan de balie worden teruggestuurd met hun aanvraagformulier omdat de aanvraag niet voldoende bewezen was etc. Krijgt U toch een schriftelijk antwoord per post en is het geen goed nieuws, accepteer het niet en laat het niet gaan. Reageer schriftelijk, vraag om extra tijd of ga in beroep tegen de beslissing. Er zijn waarschijnlijk in de brief deadlines vermeld.
Ze hebben misschien gelijk!?
Helaas, ja vaak hebben ze gelijk en heeft het geen zin. Het kan zonde zijn van de aanvraag/verwerkingskosten etc. Ook al kan het goed zijn om aan te tonen dat U de conclusie niet accepteert.
Conclusie!
Sommige aspecten van dit schrijven kunnen sommigen mensen belachelijk lijken. In zekere zin is dat ook wel zo maar aan de andere kant zijn dit zeer ernstige zaken.
Als U tijd in het buitenland doorbrengt, in het buitenland bent geboren of als U een andere nationaliteit heeft/krijgt, zorg dan dat U de benodigde bewijsstukken heeft. Vraag het aan Uw ouders/familie. Zoek bij twijfel om hulp. Begin bij de autoriteiten. Zij kunnen soms geen antwoord geven en kunnen U zelfs adviseren om elders juridische bijstand te zoeken. Ahum!? Tadaaaaa! hier zijn we! Doe het, volg het op en laat de tijd niet voorbijgaan. Deadlines of klokken kunnen tikken.
Er is licht!
Weet dat hoewel het oude principe van één nationaliteit sinds 1892 de basis vormt van de Nederlandse nationaliteitswet, politici in de loop van de tijd hebben de uitzonderingen gecreëerd en de wet zodanig gewijzigd dat er veel mogelijkheden zijn om de wet eerlijker te maken en beter voor gezinnen etc. De huidige wet is op geen enkele manier perfect en kan natuurlijk veel beter. Het is misschien niet altijd gemakkelijk, het kan een praktische moeilijkheid zijn, maar waar een wil is, is vaak een weg. Wie de Nederlandse nationaliteit heeft verloren, heeft altijd minimaal één mogelijkheid om de Nederlandse nationaliteit terug te krijgen.
En wie weet, met de juiste stemmen en aanhoudende aandacht zullen Nederlandse politici ooit besluiten om zich bij de meerderheid van echte moderne en beschaafde landen aan te sluiten. Nederland mag zo ooit een echt modern land zijn in een steeds internationaler wordende en geglobaliseerde wereld.