Intro
Drie van de zes kleinkinderen zijn volgens de overheid geen Nederlanders meer. Een door nationaliteit gescheiden familie. Er wordt gesteld dat de kinderen samen met de vader de Nederlandse nationaliteit hebben verloren. Maar is dat zo? Wij vinden van niet.

Bienvenidos a Argentina 1956
Antonius was zelfs beter af dan menigeen met een, niet zo erg goed betaalde, baan als jonge dek-officier in de koopvaardij. Toen hij zo eens in Argentinië aanmeerde werd hij door de Nederlandse gemeenschap daar verwelkomd en kreeg zelfs beter werk aangeboden. De Argentijnse economie deed het beter en toen Antonius accepteerde kon hij voor het eerst voldoende geld naar zijn moeder in Nederland sturen om haar te onderhouden. Ja de Argentijnse economie, en die van andere migratie landen, verzorgde zo vele moeders in Nederland. Het was niet een gemakkelijk leven maar een mooi en verwelkomend land. Mathilde en Antonius kregen een zoon, die ze dan ook een mooie Argentijnse naam gaven, Guillermo. Guillermo Zuidwijk was geboren in 1964. De Nederlandse cultuur en affiniteit voor het moederland kreeg hij vanaf baby ingelepeld. Geen nieuwe mogelijkheden om naar Nederland terug te keren deden zich voor, en de jonge familie bleef in Argentinië. De familie vond bij vlagen van heimwee ondersteuning van de sterke Nederlandse gemeenschap.

Naar Nederland. 1978
Maar Argentinië onderging later ook een moeilijke periode, de zogenaamde vuile oorlog, en in 1978 kwam Matilde te overlijden. De familie, ook in Nederland, was hierdoor erg geraakt en Oma stak de Atlantische Oceaan over om Guillermo, toen 15 jaar oud, op te halen en mee te nemen naar Nederland. Guillermo kreeg als minderjarige zijn eerste zelfstandig Nederlands paspoort en was er trots op.

Nederlands, Argentijns of beiden?
Maar eenmaal in Nederland begon hij na een tijdje daar gewoond te hebben toch heimwee te krijgen naar zijn vader en zijn leven in Argentinië. Hij voelde zich echter ook heel erg thuis in Nederland en wist niet wat te doen. Guillermo besloot om terug te gaan en om te kijken of hij zijn vader zover kon krijgen om samen naar Nederland terug te keren. Eenmaal in Argentinië moest zijn vader hem teleurstellen want er waren vele praktische/economische redenen waarom dit niet het juiste tijdstip was. “Misschien later”, kreeg de idealistische jongeman van zijn vader te horen.

Gevestigd maar nog steeds Nederlander
Maar later kwam er niet echt van. Guillermo nam zich dan ook voor dat als hij ouder was zelf maar terug te keren. Guillermo werd in 1985 op zijn 21^ste verjaardag volwassen en de liefde kwam erbij kijken. Hij trouwde en kreeg kinderen. Ook deze kinderen kregen te maken met de Nederlandse gemeenschap, clubs, familieverhalen, foto’s, reisjes, etc. Gevoelsmatig ziet de familie zich dan ook niet typisch Argentijns, of typisch Nederlands. Ze hebben twee culturen en zowel een moeder- en vader-land.

Welke wetswijziging? 1985
De Nederlandse ambassade in Argentinië was vroeger erg goed om de Nederlanders in het land te informeren over evenementen, assisteren bij officiële consulaire handelingen en afgeven van paspoorten, etc. Maar toen in 1985 de Nederlandse nationaliteitwetgeving veranderede was er misschien verwarring. Want Antonius en Guillermo kregen ondanks bezoek aan de ambassade etc nooit te horen over het mogelijk verlies van de Nederlandse nationaliteit. Vader Antonius is altijd Nederlander gebleven en zoon Guillermo werd zo ook geacht Nederlander te zijn vanaf geboorte. Daar was vader Antonius trots op. Maar helaas, op een gegeven moment werd het duidelijk dat Guillermo zijn nationaliteit had verloren door de 2^de versie van de zogenaamde 10-Jaren Klok. Destijds hing dat af van waar je woonde en niet je Nederlands paspoort. Toen hij 31 jaar oud werd in December 1995 was het dus te laat. Dit was zijn eerste verlies, ja helaas, lees door.

Verlies nationaliteit ongedaan maken. 2003
Gelukkig veranderde de wetgeving weer in 2003 en via familie in Nederland kreeg de familie Zuidwijk over de wetswijziging te horen. Wederom, niet vanuit de ambassade. Guillermo nam contact op en vroeg bij de ambassade of hij zijn nationaliteit terug kon krijgen. Ja dat kon, hoe werd niet echt uitgelegd. Guillermo vulde dan ook de formulieren in die hem werden gegeven, vermelde er voor de goede orde ook al zijn kinderen erbij, en kon toen als Nederlander weer een Nederlands paspoort krijgen. In Juni 2003 was Guillermo weer de trotse bezitter van een Nederlands paspoort. Ook zijn kinderen konden hun Nederlands paspoort krijgen. Guillermo zijn vader, nu Opa, was trots en blij.

Welke nieuwe Klok? Versie 3?
Wat de ambassade Guillermo niet vertelde is dat er nu een nieuwe versie 3 van de 10-Jaren Klok voor hem van start ging. Ondanks al zijn vragen, en zijn verzoek om weer Nederlander te worden, werd er slechts gezegd dat de oude wetgeving gestopt was en hij zijn nationaliteit terug had. Guillermo en familie waren blij met het terugkrijgen van de nationaliteit. Daarbij waren ze dus een aantal keer naar de ambassade geweest, hadden verschillende malen gebeld, en elke keer uitgelegd hoe belangrijk de nationaliteit voor hun was. Maar helaas, het ambassadepersoneel wist niet te vertellen dat een nieuwe Klok van start was gegaan met de afgifte van het laatste paspoort van Guillermo. Een nieuwe versie Klok met verschillende voorwaarden dan de vorige versie waarvan men wel wist te vertellen dat die wet gestopt was. De familie, zo duidelijk op de verkeerde voet gezet, had dan ook geen notie dat 10 jaar later Guillermo nog een keer zijn nationaliteit zou verliezen.

Tweede keer verlies van nationaliteit 2013
Ja in Juni 2013, 10 jaar na afgifte van zijn laatste paspoort, verloor Guillermo voor de tweede keer zijn Nederlandse nationaliteit zonder het te weten, zonder waarschuwing, etc. Guillermo had destijds toen zijn oude paspoort verliep geen nieuw paspoort (reisdocument) nodig, want hij kon vanwege de toen moeilijke economie toch niet reizen, zo dacht hij. En voor de meeste landen en situaties is dat ook zo. Je hoeft geen paspoort/reisdocument te hebben als je niet gaat reizen. Maar ja, voor Nederland is dat dus niet altijd voor iedereen het hele verhaal.

Paspoort aanvraag en weggestuurd 2016
Toen alles in 2016 economisch beter ging en men familiebezoek en vakantie in Nederland overwoog ging Guillermo met zijn kinderen naar de ambassade in Argentinië om nieuwe paspoorten aan te vragen. Enkel twee van Guillermo zijn kinderen aanvragen werden ingenomen. Guillermo en zijn jongste dochter’s aanvragen werden niet eens geaccepteerd en ze werden bij de balie weggestuurd. Wel zou de ambassade bij hoofdkantoor Buitenlandse Zaken informeren om te kijken of de jongste dochter toch nog later mocht terugkomen voor haar Nederlands paspoort. Uiteindelijk kreeg Guillermo een telefoontje waarin hem werd verweten dat hij maar eerder een Nederlands paspoort had moeten aanvragen en dat er voor hem geen nieuwe mogelijkheid was om zijn Nederlandse nationaliteit terug te krijgen. Nee, U bent geen Nederlander meer, “punt!” En er kwam een waarschuwing erbij dat visums krijgen zou ook niet makkelijk zijn, want men zou hem ervan kunnen verdenken in Nederland te willen blijven, vestigingsgevaar. Dan moest Guillermo maar goed aantonen dat hij terug naar Argentinië zou gaan, daar een goed inkomen had, een dure reisverzekering voor de hele familie, en dan nog… misschien wel, misschien niet. Erg vriendelijk klonk het allemaal niet.

Hierbij had de ambassade hem natuurlijk ook kunnen voorstellen dat Guillermo wel zijn nationaliteit terug kon krijgen na eerst een jaar in Nederland te gaan wonen. Maar die informatie liet men ook niet los. Dit terwijl het heel duidelijk was hoe belangrijk dit voor de familie Zuidwijk was. Maar ja, zelfs al had Guillermo dat geweten, met schoolgaande kinderen, een scheiding, werk, etc. was dat toch moeilijk geweest. Een vakantie naar familie is een, verhuizen is iets heel anders. Behalve het telefoontje kreeg Guillermo of zijn kinderen nooit formeel een antwoord per brief of email. Ook niet eens op de twee aanvragen die wel formeel waren ingenomen en waarvoor betaald was. “Dat was het, punt!”

Te laat voor hemzelf
Guillermo heeft zich er dan inmiddels ook bij neergelegd dat hij zelf te laat was. Ondanks dat hij nog een sterke band voelt met Nederland, zijn familie daar, heeft zijn leven zich in Argentinië ontwikkeld en als 57-jarige ziet hij zichzelf niet meer in Nederland vestiggen. Dan maar visums aanvragen om familie in Nederland te mogen bezoeken. Hopelijk krijgen ze dat dan wel.

Opa Antonius, nog steeds enkel Nederlander en woonachtig in Argentinië is het daar minder mee eens. Hij vindt dat zijn zoon gewoon een Nederlandse jongen is. “Waarom doen ze zo moeilijk. Ik ben toch nog Nederlander, waarom mijn zoon niet? Hij heeft niet om de Argentijnse nationaliteit gevraagd, wij als ouders ook niet. Die werd hem als baby opgelegd omdat hij in Argentinië geboren is. Dat was eerder mijn schuld, niet de schuld van een pasgeboren baby. Hij kan niet eens zijn Argentijnse nationaliteit opgeven, dat mag niet. De Nederlandse Koningin (Maxima) is zelfs Argentijnse. Waarom kan mijn zoon dan niet Nederlander blijven en ook binding met zijn familie daar behouden? Als hij nou hier zelf voor gekozen had, of iets verkeerd had gedaan, of… maar het is een goede Nederlandse jongen die zich ook Nederlander voelt. Zo heb ik hem opgevoed. Ik voelde me zelf al in de jaren 50 het land uitgeduwd. Nu wordt mijn zoon zijn geboorterecht ook zomaar zonder waarschuwing ontnomen. Ik vind Nederland maar eng worden hoor! Alsof de Nazi’s terug zijn!”

Wel Nederlandse kleinkinderen
Maar gelukkig kregen de kinderen van Guillermo in 2003 zo ook hun Nederlandse nationaliteit en voor hun is diezelfde 10 Jaren Klok nog niet verstreken, immers is het enkel voor volwassenen. En net zoals dat Guillermo een tijdje als jongeman in Nederland heeft vertoefd hoopt hij dan ook dat zijn kinderen dezelfde soort appreciatie voor Nederland opbouwen en daar in de toekomst misschien een tijdje als Nederlanders kunnen studeren. Dat was tenminste wat hij altijd graag voor hun had gehad. Twee van zijn kinderen studeren inmiddels medicijnen en dachten erover om in de toekomst ook in Nederland medicijnen, een specialisatie, te studeren. Nederland heeft een tekort aan doctoren, wie weet hoe de toekomst kan verlopen? Misschien dat Nederland zo de boot mist.

Omdat organisaties zoals Nederlanders in den Vreemde, de Stichting GOED en SNBN de laatste jaren wat meer publieke aandacht hebben gegeven aan al die mensen die vaak onverwacht en onwetend hun nationaliteit verliezen kwam dit ook zo onder de aandacht van de familie Zuidwijk. De overheid stelt zelf dat er jaarlijks zo’n 2000 mensen zijn die zij zien als oud-Nederlanders en geen recht hebben op een paspoort. Sorry, “oud-Nederlanders” is een term die de overheid graag gebruikt voor “voormalig Nederlanders” zoals deze kinderen.

Nieuwe aanvragen 2021
Maar omdat het de familie zo duidelijk werd dat er vaak dingen verkeerd gaan, of de overheid niet alle aspecten en documentatie heeft overwogen, en mensen soms onterecht hun paspoort niet krijgen, heeft de familie alsnog in 2021 met wat hulp paspoort aanvragen voor de kinderen ingediend. In de hoop dat de overheid toch nog inziet hoe de wetgeving gelezen moet worden.

Maar niet allemaal Nederlanders?
Guillermo zijn kinderen, de kleinkinderen van Antonius, worden door de overheid nu echter niet meer als Nederlanders gezien. Zo werden ze verteld. “Nee Uw minderjarige kinderen verloren hun Nederlandse nationaliteit samen met U.” Gelukkig waren in 2013 een aantal kinderen al volwassen, dus drie van de zes kinderen zijn nog wel Nederlanders. De minderjarige kinderen, zo stelt Buitenlandse Zaken, zijn dus niet meer Nederlanders. Wel de Opa, broers en zussen, familie in Nederland, maar Papa en de kleinen niet meer. “De staat is families aan het opsplitsen”, zoals iemand opmerkte.

Maar is dat zo? Of heeft de overheid het fout?
Een ander lid in de wet stelt namelijk dat kinderen niet hun nationaliteit verliezen als “de minderjarige in het land van de door hem verkregen nationaliteit is geboren”.

Interpretatie of verwarring?
Ja zegt de overheid dan, maar dat geld toch niet voor deze kinderen. Omdat ze de andere nationaliteit automatisch bij geboorte hebben gekregen en niet later uit eigen, of de ouders hun eigen, keuze. Automatische verkrijging van rechtswege in plaats van vrijwillige verkrijging maakt hier dan volgens de interpretatie van de overheid een verschil.

De kinderen hebben bij geboorte ongevraagd de Argentijnse nationaliteit gegeven, en die mogen zij, net zoals de Koningin, ook niet opgeven. En dan worden zij dus zo gestraft hiervoor? Maar als het duidelijk hun eigen keuze was geweest dan hadden ze wel Nederlander mogen blijven!? Dat klinkt toch niet juist? Dat hadden de politici toch niet in gedachten toen ze voor deze wetgeving stemden?

De vraag.
Ja, wij stellen dat deze kinderen nog Nederlanders zijn. De stand van zaken nu is dat Guillermo en kinderen in beroep zijn gegaan en dat ligt nu bij Justitie. Die vragen nu zelf aan Guillermo waarom “De door hem verkregen nationaliteit” ook zou kunnen duiden op automatische verkrijging in plaats van vrijwillige verkrijging. “Ik vind hiervoor geen aanwijzing in de wetsgeschiedenis dan wel in de uitleg”, zegt de jurist van Justitie.

Slechts een woordje
Het gaat helaas hier om hoe het woordje “verkregen” in de wetgeving gelezen kan worden. De overheid ziet soms het woordje “verkregen” in dit verband slechts als het vrijwillig verkrijgen via eigen keuze/handeling, en niet het automatisch krijgen van de nationaliteit. Wat is het verschil hierin? Bij vrijwillige eigen keuze vraag je erom en handel je ernaar, bvb naturalisatie, optie of registratie, etc. Bij automatisch verkrijgen denkt men soms incorrect dat de term “van rechtswege” automatisme betekent, bvb automatisch bij geboorte in het land de nationaliteit krijgen. Zo zien sommige ambtenaren dit verschil, maar is dat zo? Wij, en een aantal juristen, vinden van niet. U kunt hier een uitgebreide uitleg lezen waarom we dat in de wetgeving toch anders lezen. Opa Antonius wilde het nog wel eens simpel uitleggen en stelde, “Ik ‘kreeg’ vroeger wel eens een klap voor mijn harses. Daar had ik toch ook niet vrijwillig om gevraagd!?”

Maar zonder Nederlands paspoort alsnog verlies voor de kinderen?
De paspoort aanvragen zijn dus recentelijk in eerste instantie afgewezen. “En nu zijn we in beroep op die beslissing. Als dat niet lukt moeten we naar de rechtbank of zelfs verder. En dat is misschien niet iets wat ik me kan veroorloven”, zegt Guillermo. “Dat klinkt duur. Ik heb het er graag voor over voor mijn kinderen. Ik begrijp dat het voor mij te laat is tenzij de wet weer veranderd. Maar ik vind het voor mijn kinderen erg belangrijk dat zij ook hun Nederlandse kant van de familie meekrijgen. En onze identiteit hangt zo ook nauw samen aan nationaliteit. Waar ik me echt zorgen over maak is dat dadelijk de kinderen net zoals ik hun nationaliteit alsnog zullen verliezen.”

Want als de kinderen geen paspoort krijgen dan verliezen ze net zoals Guillermo alsnog hun Nederlandse nationaliteit als ze 28 worden. Dit dan door dat andere wetsartikel, de zogenaamde 10-Jaren Klok versie 3. En helaas maakt het dan niet uit ze een paspoort aanvraag hebben ingediend en de overheid het fout heeft of had. Zo kunnen de kinderen dan alsnog door de overheid hun fouten de Nederlandse nationaliteit verliezen.

Guillermo was al nooit goed geïnformeerd over de eerdere 10-Jaren Klokken versie 2 en 3. Maar zelfs nu dat men hier meer over weet lopen de kinderen toch nog het risico van verlies vanwege de stugge houding van de overheid. Het voelt voor de familie meer aan dat men liever geen halve Nederlanders heeft. Guillermo vroeg zich dan ook af “als ik net zoals mijn vader en zoon een typische Nederlandse voornaam had gehad, hadden ze dan ook zo moeilijk gedaan en mij zo slecht geïnformeerd en behandeld?”

De complexe wetgeving een gedrocht
En in principe klopt de Familie Zuidwijk hun bevindingen ook enigszins, aangezien zelfs de vorige regering nog vast wilde houden aan het enkele nationaliteitsprincipe van 1892. Misschien ziet het liever geen burgers die familie bindingen hebben met of in het buitenland. Toch is over de decennia de Nederlandse wetgeving aangepast om zulke families en kinderen te beschermen tegen dit soort situaties. Dit kwam misschien eerder vanuit internationale verdragen dan vanuit Nederland zelf, maar toch.

Er zijn nu meer redelijke uitzonderingen dan vroeger. Maar de wet is hierdoor tegelijkertijd ook wel weer erg complex geworden, met voorwaardelijke uitzonderingen, en uitzonderingen op uitzonderingen, etc. Overheidspersoneel heeft het wel vaker verkeerd en een hoogleraar noemde de huidige nationaliteitswetgeving zelfs een gedrocht.

Nederland is een van de laatste Westerse/Europese landen die nog vasthoudt aan het enkele nationaliteitsprincipe dat in 1892 in de eerste Nederlandse nationaliteitswetgeving werd opgenomen. Van de Britten in 1948 tot Noorwegen in 2019, de meeste landen hebben hun wetten aangepast en staan meervoudige nationaliteiten vandaag de dag toe. Academisch onderzoek laat dan ook zien dat angst voor misbruik of loyaliteitskwesties niet gegrond zijn en dit niet in de weg zou moeten staan.

Verdrag betreffende beperking van gevallen van meervoudige nationaliteit en betreffende militaire verplichtingen in geval van meervoudige nationaliteit, Straatsburg (1963/1993).
Nederland is ook een van de laatste landen die nog in het verdrag zit. De meeste landen hebben zich dan ook al uit dat verdrag teruggetrokken. In het verdrag is het heel duidelijk dat volwassenen, en kinderen, hun verdragsland’s (NL) nationaliteit kunnen verliezen als ze vrijwillig de nationaliteit van een ander verdragsland aannemen. Gelukkig is Argentinië geen verdragsland, bijna niemand is. Maar daarnaast, heeft Guillermo niet zijn nationaliteit verloren omdat hij de Argentijnse nationaliteit vrijwillig via naturalisatie, optie of een andere vorm van terugkrijgen heeft verkregen.

Nee, nu is zelfs het tegenovergestelde van toepassing, Guillermo had zowel de Nederlandse alsook Argentijnse nationaliteiten automatisch sinds geboorte. Dit verdrag stelt dat enkel in die situaties dat de ouder vrijwillig een andere nationaliteit aanneemt minderjarige kinderen delen in het verlies van hun nationaliteit. En dat was niet het geval voor Guillermo of zijn kinderen. Zelfs het tegenovergestelde, het stelt dat als iemand in het andere land geboren is, of er als kind een tijdje gewoond heeft, er voor zulke kinderen/volwassenen een uitzondering wordt gemaakt. Dat klinkt erg bekend en is zo goed als letterlijk de uitzondering die in de Nederlandse wetgeving is overgenomen. Het is duidelijk dat men bij het verdrag en de Nederlandse wetgeving vond dat minderjarige kinderen die in het andere land geboren waren (of er 5 jaar gewoond hadden) niet de Nederlandse nationaliteit hoefde te verliezen samen met de ouder.

De politiek, vooral na een recente uitspraak over de onredelijkheid, onevenredigheid, van het automatisch verlies van de nationaliteit, stelt nu vragen over hoe de wet dan wel of niet gewijzigd moet worden. Moet men evenredig zijn voor alle Nederlanders of niet? Hoe dit de wetgeving zal gaan veranderen weten we nog niet. Maar dat men deze kritische vragen stelt is al vast een lichtpuntje. Helaas nemen wetswijzigingen tijd in beslag en zal dit niet op tijd komen voor families zoals de Zuidwijk familie. Tenzij men ook gaat overwegen hoe mensen en kinderen die zo, onwetend en zonder het te willen, hun nationaliteit hebben verloren op een betere manier de Nederlandse nationaliteit terug kan krijgen. De beperkte mogelijkheden nu zien er op papier leuk uit maar creëren praktische drempels.

Conclusie
Dus, Nederlandse kinderen die in eerste instantie onterecht een Nederlands paspoort geweigerd worden! Vader Antonius verklaarde, “Hierbij komt ook veel frustratie en verdriet. Mijn zus is recentelijk overleden en zonder Nederlandse paspoorten konden we deze COVID-19 periode niet reizen om de familie te ondersteunen. Het is al een moeilijke periode, maar met deze paspoort problemen is het een nog triestere situatie voor de hele familie.” Families die zo feitelijk door de staat gescheiden kunnen worden.

Hoe zal dit aflopen?

---

Was U destijds ^{(RWN 2003)} politicus in de eerste of tweede kamer dan horen we graag van U!?

Bent U een jurist en U sluit zich hierbij aan dan horen we graag van U.