Opinie!
Zoals U op onze Engelstalig nieuws heeft kunnen lezen is het extreem rechtse tegenwoordig mode. Nederland doet daar net zoals in de jaren 30 weer aan mee. Minister Faber die onze grenzen zou moeten controleren heeft haar eigen ideeen over menselijkheid, gerechtigheid, en hoe ver je kunt gaan. Te ver, en dus in mijn opinie maakt zij deel uit van een extreem rechtse regering, inclusief de coalitie. Immers doet de coalitie eraan mee. En te ver rechts, is te ver, te extreem. Dat is een persoonlijke mening mbt de term extreem rechts. Dat betekent niet dat ik niet net zoals voor de verkiezingen niet in gesprek wil gaan met mensen met zulke visies. Immers hoop ik dat men eens het licht zal zien. En ik heb gelukkig al enige extreme politici weten te overtuigen over de onrechtvaardige nationaliteitswetgeving. Maar goed, op het ogenblik zitten ze in de regering en voelen ze zich in het gelijk gesteld en zijn mischien minder snel te overtuigen.
Afbeelding: Faber © European Union 1998–2025
De xenofobie, zo noemen we het maar, want anders moeten we het woord vreemdelingenhaat gebruiken en dat is niet altijd het geval voor iedereen, wemelt in de Nederlandse politiek. In de jaren 70 en 80 stuitte extreemrechtse politici nog op felle tegenreacties. Nu zijn de niet-langer gematigde partijen ook overgegaan in het delen van radicale standpunten mbt migratie. Dat is nu dus normaal. Of is het? Nederland is al sinds de middeleeuwen een migratieland. Er kwamen mensen aan, en velen Nederlanders vertrokken, van voor en na het Nederlandse Rood Wit Blauwe vlag. De mengelmoes van nieuwe burgers bestond over de eeuwen uit Spaanse en Portugese joden (Sefardische joden), Spanjaarden in het algemeen (Katholiek en overig), Schotten, Britten, en met de VOC kwamen er veel uit Scandinavie, de Duitse staten, Oost Europa en zelfs Azie.
Door de eeuwen heen arriveerde er nieuwe burgers, en vertrokken er burgers naar de kolonien en verder. Zelfs tussen 1920-1940 kwamen er zelfs een groot aantal vrouwelijke dienstbodes uit Duitsland, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië. De jaren 1960 tot 80 zag weer nieuwe groepen arriveren, van Italianen tot Turken en Marokkanen.
Een Nederlandsche burger werdt men niet zomaar. Voor de eerste nationaleitswetgeving van 1893 werd dit lokaal geregeld en het betekende dat je jezelf moest kunnen verzorgen en dat je geaccepteerd werd door je buren. Immigratie was altijd door de eeuwen heen iets waar men kritisch naar keek. Maar het principe van zelfverzorgend zijn betekende normaal een welkom. Vluchtelingen (Pruisische, Safardische, en velen anderen) waren altijd wel welkom. Immers hadden we wel empathie. Maar de empathie is tegenwoordig verdwenen. Elke vluchteling wordt tegenwoordig als een economische vluchteling gezien. Ondanks dat we door de eeuwen ook economische vluchtelingen ontvingen en deze zonder problematiek in de samenleving integreerden. Ja ook met hun vreemde accenten en gebruiken, dat was vroeger nog exotisch interesant. Nu?
Al in de jaren 1890 stelde men in de politiek en in de krant “Nederland zit vol”. En nu mag Nederland redelijk dichtbevolkt zijn in vergelijking met andere landen. Maar immigratie heeft daar nooit echt veel invloed op gehad. Geboortecijfers wel. Dat immigratie over de decennia doorging heeft er dan ook weinig verschil in gemaakt. “Nederland zit vol” is dan ook meer een politieke ophitsende spreuk dan een wetenschappelijk feit. En we horen dit soort spreuken niet alleen in Nederland. Ook het ruime VK, naast de deur, zit blijkbaar vol. Ook daar werden eerst vluchtelingen, toen Oost-Europeanen, en daarna de hele EU de schuld gegeven van dit en dat. Met de vinger naar een vreemdeling wijzen is al voor WW2 gebruikelijk. Immers is dat een makkelijkere zondebok dan de verantwoordelijke regering zelf, of de buren. Dit gedrag staat in de geschiedenisboeken al sinds de Romeinse tijden beschreven en gebeurt wereldwijd vandaag de dag nog.
Met de Frans getinte revoluties in Europa zijn we uiteindelijk (gelukkig) afgestapt van feodale systemen, die werden vervangen met iets nieuws, de natie en nationaliteit. Ondanks dat in het begin nationaliteit niet veel meer betekende dan burgerschap, ergens wonen. Dit is over de decenia tegelijk versoepelt en aangescherpt. Nationaliteit is niet langer slechts als burger onderdeel uitmaken van de (lokale) samenleving, het is ook plichten en vrijheden die daarbij komen kijken. En dat is redelijk te noemen. Maar het feodale is er vaak in blijven bestaan. Zo kan men zware criminelen verbannen, de nationaliteit ontnemen. In Nederland is het zelfs zo dat je automatisch je nationaliteit kan verliezen. Er zijn meer Nederlandsers die zo hun nationaliteit verliezen dan die het ontnomen worden vanwege terrorisme of zware criminaliteit etc. Daar zit het onredelijke. Sinds 1985 wordt het aantal die hun nationaliteit hebben verloren op de 75,000 tot mogelijk een paar honderduizend geschat. Omdat het verlies automatisch is weet de overheid ook de precieze getallen niet. Terwijl het hier meestal gaat om Nederlanders die naar het buitenland zijn vertrokken is dit niet altijd het geval. Ook in Nederland kun je je nationaliteit zo kwijtraken.
Ik heb een klant die in dit geheel hopelijk een van de weinige uitzonderingen is en nu als een ongedocumenteerde vreemdeling het land niet wil verlaten. Geen verblijfsvergunning, niet meer ingeschreven, geen instantie die hem wil/kan helpen, achterdochtig mbt de overheid en samenleving, en voelt zich in de kou gezet. Waarom een uitzondering? Omdat het een voormalig Nederlander is. De officiele term is Oud-Nederlander. En nee, er is geen redelijke route om een verblijfsvergunning te krijgen zodat hij zijn Nederlandse nationaliteit kan terugkrijgen. Ik heb veel voormalig Nederlanders als klant, maar dit is toch wel de meest moeilijke casus en mensonterende situatie die ik ben tegengekomen. Als oud-Nederlander illegaal en ondergedoken in Nederland wonende, het zou je maar overkomen.
Nederlanders begrijpen niet dat de nationaliteitswetgeving, samenhangende immigratiewetgeving, en de uitvoering ervan zo krom is dat men zelf de dupe kunnen worden van de xenofobische wetgeving. In feite, de situatie is zo dat 90% van de Nederlanders woonachtig in Nederland hun Nederlandse nationaliteit in twijfel genomen kan worden. Dus als de gemeente een paspoort aanvraag net zoals Buitenlandse Zaken zou behandelen dan zouden er heel veel Nederlanders geen paspoort krijgen. Ja, hoe bewijs je dat je Nederlander bent, dat je het nog bent???? In feite, als je Nederlanderschap in twijfel wordt genomen en je woont in Nederland dan is het heel erg moeilijk, soms onmogelijk, om te bewijzen dat men het fout heeft en je nog Nederlander bent. Mijn stelling is dan ook, geen enkele in Nederland ingeschreven Nederlander heeft voldoende bewezen recht the hebben op een paspoort, nog Nederlander te zijn.
Automatisch verlies is geregeld in de wetgeving en er komt geen rechter of ambtenaar beslissing bij kijken. Er is ook geen centraal register dat je Nederlanderschap (woonachtig in NL of erbuiten) bijhoud. In de wetgeving hebben we wel RWN Artikel 22 die het over een openbaar register heeft. Maar dit is nooit echt geimplementeerd zoals de politici het zich misschien hadden voorgesteld.
“Artikel 22
1 Onze Minister houdt een openbaar register van:
a. de verklaringen tot verkrijging en afstand van het Nederlanderschap;
b. de bevestigingen, bedoeld in het derde lid van artikel 6 en in artikel 28;
c. de verlening van het Nederlanderschap;
d. de intrekkingen, bedoeld in het eerste lid van artikel 14, en artikel 15, eerste lid, onder d.“
U ziet, dat dit slechts alle manuele beslissingen mbt nationaliteit betreft. De automatische verliesgronden worden dan ook niet bijgehouden, en zijn ook zo niet bij te houden.
Misschien is het de regering en tweede kamer dan ook duidelijk dat als ze zelf hun eigen nationaliteit niet eens goed kunnen bewijzen, dat ze de wetgeving hierin eens eindelijk kunnen gaan moderniseren. Daarnaast stel ik een wijziging van de Grondwet voor. Net zoals in Zuid Afrika, Argentinie, etc… het niet toelaten dat de overheid je nationaliteit van je afneemt. Tenminste zeker niet automatisch.
Opinie van Kris von Habsburg
Specialist Dutch Nationality Lawyer (jurist)