Nederlandse leeftijden van meerderjarigheid in de geschiedenis.
Meerderjarig zijn en volwassen zijn termen die soms met elkaar verward worden. Veelal word hetzelfde bedoelt maar er zijn kleine verschillen.
- Meerderjarigheid = De leeftijd waarop u wettelijk meerderjarig bent en uw eigen baas (ja, vertel het aan Uw vrouw/man).
- Volwassenheid = De leeftijd waarop u onafhankelijk, sterk of groot genoeg bent als een volwassene. Soms ook in beperkte juridische aspecten.
- Meerderjarige = in juridische termen is iemand meerderjarig geworden, maar dit betekent niet altijd dat hij zich volwassen gedraagt.
- Minderjarige / Kind = in juridische termen iemand vóór de meerderjarige leeftijd, maar ze zouden zich ook weer volwassener kunnen gedragen dan sommige volwassenen..
Minderjarig kind
Nu, hier kunnen we echt in de war raken. We worden een ouder, krijgen een kind. Het kind en de ouder worden ouder. Op een gegeven moment is het kind geen kind meer, maar blijft het altijd het kind van de ouder. Begrepen? Voorbeeld, een ouder heeft 5 kinderen, dit zijn allemaal kinderen van de ouder, maar drie zijn minderjarig en twee zijn meerderjarig.
Als we het hebben over juridische onderwerpen zoals het nationaliteitsrecht, laten we dan duidelijk zijn en dingen zeggen als “mijn meerderjarig kind” of “mijn minderjarig kind”. Enkel refereren naar Uw kind zal vragen creëren. Om de zaken echt duidelijk te maken en nuttig te zijn, vertel ons wanneer het kind werd geboren, “mijn kind, geboren op XX oktober 1970”.
Meerderjarigheid in de Nederlandse geschiedenis:
| Periode | Leeftijd van meerderjarigheid / volwassenheid |
| Germaans recht voor de middeleeuwen | 12 – 14 Jaar |
| Sinds de middeleeuwen | 25 (per stad, streek, provincie regionale verschillen) |
| 1804/1811 – 1838 (Napoleon periode) | 21 |
| 1838 – 1901 | 23 |
| 1901 – 1988 | 21 |
| 01 Jan 1985 – tot vandaag | 18 of eerder door huwelijk. Met betrekking tot de Nationaliteitswetgeving |
| 01 Jan 1988 – tot vandaag | 18 met betrekking tot burgerlijk recht |
De leeftijd van volwassenheid / meerderjarigheid is dus duidelijk en makkelijk te toetsen aan iemand zijn verjaardag. Is dat zo? Nee, de algemene meerderjarigheidsgrens is vooral vermogensrechtelijk.
Heden is de Nederlandse meerderjarigheid 18 jaar. Maar bvb het huidige Nederlandse strafrecht kent echter een overgangsperiode van 16 naar 23 jaar. In dat geval wordt de dader beoordeeld op persoonlijkheid (volwassenheid, als kind, of jongvolwassene) en het soort delict dat resulteert in een mogelijk oordeel als een minderjarige, adolescent of volwassene. Dit is een voorbeeld van waar de wettelijke leeftijd wordt beïnvloed door te worden gezien als een kind of een verantwoordelijke volwassene. Het huwelijk is/was een ander.
Historische-, regionale- en geslachts-verschillen
De algemene leeftijdsgrens heeft voornamelijk betrekking op eigendomswetten. Tegenwoordig kan men vanaf 18 jaar zonder ouderlijke toestemming onroerend goed verkrijgen en bezitten. Van het kopen van uw eigen mobiele telefoon tot land of een huis, U kunt het allemaal doen en de beslissing is alleen aan U. Natuurlijk ook de verantwoordelijkheden. U kunt ook ontvangen en schenken, aangezien U de controle over het eigendom van het onroerend goed heeft.
Echter, voor andere belangrijke juridische zaken, zoals huwelijk, testamenten, stemmen, werk, strafrechtelijke verantwoordelijkheid, waren er vroeger verschillende leeftijdsgrenzen. Sommige zijn nog steeds aanwezig vandaag. En soms beïnvloedden bepaalde juridische acties de meerderjarigheid. Als men bijvoorbeeld wel toestemming van de ouders zou krijgen om te trouwen, zou men via huwelijk meerderjarig worden. Natuurlijk zouden mannen daar ook wat zelfstandigheid mee krijgen, terwijl vrouwen vaak afhankelijk werden van hun man. Als men een jonge/tiener weduwe(r) werd, kon men snel als volwassene hertrouwen, zonder dat hiervoor toestemming van de ouders nodig was. Vanaf 1838 moest je als je nog geen 30 was echter wel weer je ouders om toestemming vragen om te hertrouwen.
Andere beperkte methoden om volwassen te worden waren door middel van “handlichting”, “venia aetatis” of “uit den brode doen”. Ouders of een rechter die het minderjarige kind een (beperkte) status van volwassenheid geven. Vaak gerelateerd aan werk en/of bedrijf.
12 – 14 jaar oud volwassenheid – Germaans recht voor de middeleeuwen
Historisch waren wetten vaak regionaal anders, en weer anders door omstandigheden of geslacht. Echter, volwassen zijn en sterk genoeg om te werken en bij te dragen, of een volwassene zijn met zelfbeschikkingsrechten of een stem kan nog steeds anders zijn. Kinderen stonden onder de “mund” (voogdij) van het gezinshoofd. Een jongen bleef in de mund van zijn vader totdat hij geëmancipeerd was op het bereiken van fysieke volwassenheid. Een meisje bleef in de mund totdat ze trouwde, waarna ze overging in de “mund” van haar echtgenoot(s familie).
25 jaar oud meerderjarigheid – Terugkeer van oud romeinse invloeden
Sinds de middeleeuwen kreeg het christendom meer voet aan de grond in de Germaanse landen, zoals het huidige Nederland. En we beginnen veranderingen te zien in wetgeving/gebruiken. De Nederlanders maakten opnieuw kennis met het Romeinse recht en bepaalde aspecten ervan werden in de Nederlandse samenlevingen geïntroduceerd. De meerderjarigheid in het familierecht en dergelijke gerechtelijke zaken steeg tot 25 jaar. Dit was eeuwen eerder ook de hoogste meerderjarigheid voor de Romeinen. Ook het kerkelijk recht (regels gemaakt door kerkelijk gezag, kerkleiderschap) nam deze oude Romeinse regels over en had daarmee een grote invloed op het Nederlandse familie- en erfrecht.
.
23 years age of majority – Napoleonic forced Love.
Met de introductie van de Franse (1804) en nationale wetten (1811) door Napoleon zien we een verandering van de meerderjarigheid van 25 naar 21. Regionale verschillen hielden deze harmonisatie nog enigszins tegen.
23 years age of majority – Civil Code of 1838
As of 1838 with the introduction of the Civil Code the Dutch law stated that the age of majority was 23.
Tot ongeveer een eeuw geleden was het gebruikelijk dat een kind vanaf 7 jaar begon bij te dragen in het huishouden. Van meehelpen in het huishouden tot arbeid en landbouw. Tussen 14 en 18 zou men een volwaardige bekwame arbeider worden (in de meeste beroepen). Het oude belastingrecht erkende dat ook graag via “hoofdgeld”.
Er bleven verschillen in de vormen van volwassenheid, bijvoorbeeld als men vanaf het 16de jaar wel mog testeren, maar niet voor het 23ste jaar op een andere wijze over zijn goederen mog beschikken.
21 jaar meerderjarigheid
Sinds 1901 bepaalde de Nederlandse wet dat de meerderjarigheid 21 was.
18 jaar meerderjarigheid Rijkswet op het Nederlanderschap
Sinds 1 januari 1985 werd in de nieuwe Nederlandse nationaliteitswet de meerderjarigheid 18 jaar. Of een eerdere datum in geval van huwelijk. Dit betekent dat via een huwelijk een minderjarige in het kader van de nationaliteitswet als meerderjarig zou worden gezien (zie hieronder).
Als we kijken naar de wijzigingen in de nationaliteitswetgeving van 1985 en 2003, kunnen deze datum en meerderjarigheid voor sommige personen met een dubbele nationaliteit een belangrijke dag worden voor hun Nederlandse nationaliteitsstatus.
18 jaar meerderjarigheid burgerlijk recht
Vanaf 1 januari 1988 volgde de Nederlandse wetgeving en stelde vast dat voor alle burgerlijkrechtelijke doeleinden de volwassenheidsleeftijd 18 was. Op die 1 januari 1988 werden ongeveer 750.000 Nederlanders wettelijk geheel volwassen, en voor de meesten was het niet eens hun verjaardag.
Meerderjarigheid / volwassenheid door huwelijk
In Nederland heeft de (Franse) Napoleonse Code een vereiste huwelijkse minimumleeftijd vastgesteld van 18 jaar voor mannen en 15 voor vrouwen. Als je jonger was, mocht je wettelijk niet trouwen. Met de totstandkoming van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek in 1838 werd de huwelijksleeftijd voor vrouwen verhoogd naar 16 jaar. Huwelijksleeftijd betekende niet volledige volwassenheid of meerderjarigheid, toestemming van de ouders was nog vaak vereist. Eenmaal getrouwd werd het paar echter als volwassen en meerderjarig beschouwd. Ook werd zo wettelijk de (vroege) volwassenheid en meerderjarigheid bereikt voor het nationaliteitsrecht. Met ingang van 1985 werd de huwelijksleeftijd voor beide geslachten gewijzigd naar 18 jaar. Ook de nieuwe nationaliteitswet van 1985 beschouwde personen van 18 jaar als volwassenen. De opmerking in de nationaliteitswet van 1985 dat elk eerder huwelijk als meerderjarig zou worden beschouwd, zou daarom meestal een overgangsoverweging zijn, of betrekking hebben op buitenlandse (erkende) huwelijken.
